ประวัติพระอุตตระเถระ
ในการทำสังคายนาครั้งที่ 3 พ.ศ. 235 พระเจ้าอโศกมหาราช ทรงอุปถัมถ์ พระโมคคัลลีบุตรติสสเถระ เป็นประธาน ที่วัดอโศการาม กรุงปาตลีบุตร ได้จัดส่งพระภิกษุปัญจวัคค์ 9 คณะๆ ละ 5 รูป เพื่อเป็นพระสมณทูต นำพระพุทธศาสนาไปประดิษฐานยังเมืองต่างๆ

พระอุตตระเถระ เป็นหัวหน้าพระสมณทูตนำพระพุทธศาสนา มาประกาศในดินแดนสุวรรณภูมิ เดือน 12 พ.ศ. 235

พระร่วงโรจนฤทธิ์ ประดิษฐานในซุ้มวิหารทางทิศเหนือหน้าองค์พระปฐมเจดีย์ สร้างในสมัยรัชกาลที่ 6 ซึ่งได้พระเศียร พระหัตถ์ และพระบาทมาจากเมืองศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย
http://gplace.com/พระร่วงโรจนฤทธิ์

พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ พระปฐมเจดีย์
อยู่ในบริเวณองค์พระปฐมเจดีย์ด้านทิศใต้เป็นอาคารทรงไทยประยุกต์ 2 ชั้น โบราณวัตถุที่รวบรวมได้ในระยะแรกได้ถูกนำมาเก็บรักษาไว้ที่ระเบียงคตรอบองค์พระปฐมเจดีย์ กระทั่ง พ.ศ. 2454 จึงได้ย้ายไปไว้ในวิหารตรงข้ามพระอุโบสถ ซึ่งต่อมาเรียกว่า พระปฐมเจดีย์พิพิธภัณฑสถาน ( ปัจจุบันยังคงเป็นพิพิธภัณฑสถานในความดูแลของวัดพระปฐมเจดีย์) พ.ศ. 2477 ได้ยกฐานะเป็นพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติในความดูแลของกรมศิลปากร และเมื่อจำนวนโบราณวัตถุเพิ่มมากขึ้น อาคารหลังเดิมคับแคบ ต่อมาในปี พ.ศ. 2510 กรมศิลปากรได้รับงบประมาณให้สร้างอาคารพิพิธภัณฑสถานหลังปัจจุบันขึ้น และเคลื่อนย้ายโบราณวัตถุจากหลังเดิมมาจัดแสดงไว้ที่นี่ โดยโบราณวัตถุส่วนใหญ่เป็นหลักฐานในวัฒนธรรมทวารวดี (พุทธศตวรรษที่ 12-16) การจัดแสดงแบ่งออกเป็น 3 ส่วน ดังนี้


ส่วนที่ 1 แนะนำลักษณะทั่วไปของจังหวัดนครปฐม ประวัติความเป็นมาของดินแดนแห่งนี้ การตั้งถิ่นฐานของชุมชนก่อนประวัติศาสตร์ การติดต่อรับพุทธศาสนาและวัฒนธรรมจากอินเดียเข้ามาผสมผสานกับความเชื่อและวัฒนธรรมท้องถิ่น ภาพปูนปั้นรูปชาวต่างประเทศ ศิลาจารึกที่พบบริเวณเมืองโบราณนครปฐม


ส่วนที่ 2 เสนอเรื่องราวด้านศาสนาและความเชื่อของชุมชนทวารวดีที่นครปฐมสะท้อนผ่านงานศิลปกรรมประเภทต่างๆ โบราณวัตถุที่จัดแสดงในส่วนนี้ประกอบด้วย ชิ้นส่วนสถาปัตยกรรมและประติมากรรมประเภทต่างๆ เช่น พระพุทธรูป ภาพสลักเล่าเรื่องพุทธประวัติ ภาพปูนปั้นเรื่องชาดกประดับฐานเจดีย์และธรรมจักร


ส่วนที่ 3 เรื่องราวของนครปฐมหลังความรุ่งเรืองสมัยทวารวดี จนถึงสมัยที่พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวฯ โปรดเกล้าให้ปฏิสังขรณ์องค์พระปฐมเจดีย์และเป็นงานสำคัญที่สืบเนื่องต่อมาในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งเป็นช่วงที่นครปฐมได้รับการยกฐานะขึ้นเป็นมณฑลนครชัยศรี และในสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯให้ก่อสร้างพระราชวังสนามจันทร์ขึ้น เมืองนครปฐมได้รับการพัฒนาเรื่อยมา

สอบถามเพิ่มเติมได้ที่
โทร. 034-270300, 034-242500 โทรสาร 034-242500
พิพิธภัณฑ์เปิดให้บริการทุกวัน ระหว่างเวลา 09.00-16.00 น. ค่าเข้าชมชาวไทย 10 บาท ชาวต่างประเทศ 30 บาท

เมื่อปลายปี พ.ศ. 2481 และต้นปี 2482 กรมศิลปากรร่วมกับสำนักฝรั่งเศสแห่งปลายบูรพาทิศใต้ ดำเนินการขุดแต่งวัดพระเมรุ จังหวัดนครปฐม โดยดูปองค์ นักโบราณคดีชาวฝรั่งเศส พบว่ามีโบราณสถานรูปสี่เหลี่ยมย่อมก่ออิฐกว้างยาวด้านละ 70 เมตร มีสถูปใหญ่ ทำเป็นมุขยื่นออกไป และทำที่สำหรับตั้งพระพุทธรูปแห่งหนึ่ง กับทิศเหนืออีกแห่งหนึ่งในระหว่างมุขทั้ง 4 ทิศนี้ทำเป็นคต มีหลังคาบรรจบกันโดยรอบอิฐที่ก่อเป็นอิฐไม่มีสอ เหมือนกับอิฐในสมัยทวารวดีโดยมาก ในสมัยรัชกาลที่ 4 เจ้าพระยาทิพากรวงค์ ได้อัญเชิญมาประดิษฐานไว้ในพระอุโบสถวัดพระปฐมเจดีย์องค์หนึ่ง องค์นี้สมบูรณ์ที่สุด และด้วยความสามารถของกรมศิลปากรได้นำชิ้นส่วนต่าง ๆ อีก 3 องค์ เช่น พระเพลา พระกร พระหัตถ์ บังรอง พระบาท ข้อพระบาท พระชานุ พระอังสา พระพาหา มาต่อกับองค์พระ และพระเศียร ซึ่งรวมทั้งพบชิ้นส่วนต่าง ๆ จากวัดพระยากง วัดขุนพรหม ซึ่งต่อมาได้ถวายพระนามจารึกบนแผ่นหินอ่อนใต้บัวรองบาทว่า
"พระพุทธนรเชษฐเศวตอัศมมัยมุนี ศรีทาราวดีปูชนียบพิตร"