ไทย > ลำพูน > แม่ทา > อุโมงค์ขุนตาล

“อุโมงค์ขุนตาล เป็นอุโมงค์ทางรถไฟลอดผ่านที่ยาวที่สุดในประเทศไทย”

อุโมงค์ขุนตาล เป็นอุโมงค์ทางรถไฟลอดผ่านที่ยาวที่สุดในประเทศไทย มีความยาวถึง 1.352 กม ตั้งอยู่ใกล้เคียงกับพื้นที่อุทยานแห่งชาติดอยขุนตาล ระหว่างอำเภอห้างฉัตร จังหวัดลำปาง กับอำเภอแม่ทา จังหวัดลำพูน เริ่มก่อสร้างเมื่อ พ.ศ. 2450 แล้วเสร็จ พ.ศ. 2461 โดยการรถไฟหลวงแห่งกรุงสยาม สร้างขึ้นโดยชาวเยอรมันชื่อ เอมิล ไอเซนโฮเฟอร์ แต่ยังไม่แล้วเสร็จเพราะในระหว่างการสร้างอุโมงค์เกิดสงครามโลกครั้งที่ 1 ทำให้นายเอมิลเดินทางกลับประเทศ ต่อมาปี พ.ศ.2460 กรมพระกำแพงเพชรอัครโยธิน พระบิดาแห่งการรถไฟฯเสด็จมาเป็นแม่งานก่อสร้างจนเสร็จในปี พ.ศ. 2461

เดิมในบริเวณบ้านขุนตานยังเป็นถิ่นทุรกันดาร เต็มไปด้วยโรคภัยไข้เจ็บ ภูมิประเทศเป็นป่าทึบ และโขดเขาสูง การก่อสร้างจึงต้องใช้ความอุตสาหะพากเพียรอย่างยิ่ง เครื่องมือและสัมภาระต่าง ๆ ที่ใช้ก่อสร้างต้องใช้ช้างและเกวียนบรรทุกไป พอถึงบริเวณที่ที่เป็นภูเขาต้องใช้วิธีชักรอกขึ้นเขาลงเขาอย่างทุลักทุเล

กรรมวิธีในการขุดเจาะอุโมงค์ เริ่มด้วยการเจาะรูเล็ก ๆ โดยใช้สว่าน หรือใช้แรงคนตอกสกัด เมื่อมีรูลึกเข้าไปจึงเอาดินระเบิดไดนาไมต์ฝังเข้าไปในรูนั้นเพื่อระเบิดให้เป็นอุโมงค์ใหญ่ ถ้าหินก้อนใหญ่มากไม่สะดวกในการระเบิดให้แตกเป็นก้อนเล็ก ๆ ก็ใช้วิธีสุมไฟให้ก้อนหินร้อนจัดแล้วราดน้ำลงไป หินนั้นก็จะแตกเป็นเสี่ยง ๆ การขนดิน และหินออกจากอุโมงค์ก็ใช้คนงานขนออกมาการขุดเจาะเริ่มจากปลายอุโมงค์ทั้ง 2 ข้าง เข้ามาบรรจบกันตรงกลาง ใช้เวลาทั้งสิ้น 8 ปี อุโมงค์จึงทะลุถึงกันได้ และใช้เวลาอีก 3 ปีเพื่อผูกเหล็ก เทคอนกรีต ทำผนัง และหลังคาเพื่อความแข็งแรง และป้องกันน้ำรั่วซึมเมื่ออุโมงค์เสร็จเรียบร้อยแล้ว ยังวางรางรถไฟจากลำปางไปยังปากอุโมงค์ไม่ได้เพราะระหว่างทางต้องผ่านเหวลึกถึงสามแห่งไม่มีทางหลีกเลี่ยงได้จึงต้องใช้วิธีทำสะพานทอดข้ามระยะทาง 8 กิโลเมตร

เที่ยวได้ตลอดทั้งปี

มีขบวนรถไฟ วิ่่ง ทุก 1 ชั่วโมง

เที่ยวไป

ขบวน	ประเภทรถ	ต้นทาง		ขุนตาน			ปลายทาง
ขบวน	ประเภทรถ	สถานี	ออก	ถึง	หยุด (นาที)	ออก	สถานี	ถึง
109	เร็ว	กรุงเทพ	13.45	02.57	1	02.58	เชียงใหม่	04.05
9	ด่วนพิเศษอุตรวิถี	กรุงเทพ	18.10	06.01	5	06.06	เชียงใหม่	07.15
13	ด่วนพิเศษ	กรุงเทพ	19.35	07.32	5	07.37	เชียงใหม่	08.40
51	ด่วน	กรุงเทพ	22.00	11.00	5	11.05	เชียงใหม่	12.10
407	ท้องถิ่น	นครสวรรค์	05.00	13.29	1	13.30	เชียงใหม่	14.35
7	ด่วนพิเศษ	กรุงเทพ	08.30	18.22	1	18.23	เชียงใหม่	19.30

เที่ยวกลับ

ขบวน	ประเภทรถ	ต้นทาง		ขุนตาน			ปลายทาง
ขบวน	ประเภทรถ	สถานี	ออก	ถึง	หยุด (นาที)	ออก	สถานี	ถึง
102	เร็ว	เชียงใหม่	06.30	07.35	1	07.36	กรุงเทพ	21.10
8	ด่วนพิเศษ	เชียงใหม่	08.50	09.46	1	09.47	กรุงเทพ	19.25
408	ท้องถิ่น	เชียงใหม่	09.30	10.58	5	11.03	นครสวรรค์	19.55
52	ด่วน	เชียงใหม่	15.30	16.45	5	16.50	กรุงเทพ	05.25
14	ด่วนพิเศษ	เชียงใหม่	17.00	18.18	6	18.24	กรุงเทพ	06.15
10	ด่วนพิเศษอุตรวิถี	เชียงใหม่	18.00	19.16	5	19.21	กรุงเทพ	06.50