เจ้าฟ้าฮ่ามกุมาร  เป็นพระราชบุตรในพระเจ้าเรืองไทธิราช กษัตริย์แห่งแคว้นโยนกนครเมื่องเชียงแสนได้รับโปรดเกล้าให้มาครองเมืองลับแล ทรงปกครองไพ่ฟ้าประชาชนให้บังเกิดความร่มเย็นเป็นสุขโดยทั่วกันและป้องกันขอบขันธเสมาให้รอดพ้นภัยจากการลุกลาน ของกำโภชนคร (ขอม)

นายสมปารถ เสาไพบรูณ์ ในอำเภอลับแลพร้อมด้วยข้าราชการ พ่อค้า ประชาชน ได้พร้อมใจกันก่อตั้งพระรูป และอนุเสาวรีย์ไว้เป็นที่สัการะบูชา ในคุณงามความดีของพระองค์ วางศิลาฤกษ์ เมื่อวันที่ 19 ธันวาคม 2526

ในสมัยรัชกาลที่ 5 พ.ศ. 2444 เสด็จประพาสที่ลับแลเห็นความเดือดร้อนของชาวบ้าน จึงสร้างฝายหลวงขึ้น โดย พระศรีพนมมาศเป็นผู้สนองพระราชการ สร้างฝายขึ้นมา 2 ฝาย คือ ฝายกู้กับฝายหลวงเพื่อชึ่งถือว่าเป็นฝายแห่งแรกของประเทศไทย เพื่อใช้ในการเกษตร ฝายหลวงเป็นชื่อที่ลำลึกนึกถึงพระมหากรุณาธิคุณและแสดงถึงความจงรักภักดีต่อพระองค์ท่าน ชาวบ้านจึงเรียก ตำบลฝายหลวงอนุสาวรีย์สร้างขึ้นเพื่อ รำลึกถึงบรรพบุรุษของเมืองลับแล บนเนินเขาด้านหลังอนุสาวรีย์มีทางขึ้นไปยังจุดชมวิวที่มองเห็นทัศนียภาพของเมืองลับแลได้อย่างงดงาม 

การเดินทาง : อนุสาวรีย์เจ้าฟ้าฮ่าม อยู่หมู่ 7 บ้านท้องลับแล ตำบลฝายหลวง อยู่ห่างจากตัวจังหวัด 12 กิโลเมตร จากอำเภอลับแล ใช้ทางหลวงหมายเลข 1043 ทางไปน้ำตกแม่พลู มีป้ายบอกทาง อยู่ทางซ้ายมือ ติดกับฝายน้ำ

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ : สำนักงานการท่องเที่ยวและกีฬาจังหวัดอุตรดิตถ์ 055-414924 , 055-440680
ททท.สำนักงานแพร่(แพร่,น่าน,อุตรดิตถ์) 054-521127