แหล่งโบราณคดีบ้านก้านเหลือง ตั้งอยู่ในพื้นที่บ้านก้านเหลือง อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี เป็นแหล่งโบราณคดีที่มีความสำคัญของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เนื่องจากมีการค้นพบหลักฐานทางโบราณคดีที่มีอายุราว 2,000–3,000 ปี ซึ่งอยู่ในช่วงสมัยก่อนประวัติศาสตร์ตอนปลาย การขุดค้นทางโบราณคดีเริ่มต้นขึ้นเมื่อมีการปรับพื้นที่เพื่อการเกษตรและการก่อสร้างของชุมชน ต่อมาได้มีการพบโครงกระดูกมนุษย์และเศษภาชนะดินเผาปรากฏอยู่ใต้ดิน ทำให้กรมศิลปากรเข้ามาสำรวจและทำการขุดค้นอย่างเป็นระบบ จนพบหลักฐานจำนวนมากที่ยืนยันถึงการตั้งถิ่นฐานและวิถีชีวิตของมนุษย์โบราณในพื้นที่ลุ่มน้ำมูลตอนล่าง

สิ่งที่ค้นพบภายในแหล่งโบราณคดีบ้านก้านเหลืองมีทั้งโครงกระดูกมนุษย์โบราณที่ถูกฝังในท่านอนหงาย พร้อมกับการวางสิ่งของคู่กับศพ เช่น ภาชนะดินเผา เครื่องมือหิน และเครื่องประดับ แสดงถึงความเชื่อเรื่องโลกหลังความตายและการเคารพบรรพบุรุษ ภาชนะดินเผาที่ค้นพบมีหลากหลายรูปแบบ ทั้งหม้อ ไห กุณฑี และถ้วย บางชิ้นยังปรากฏลวดลายขีดข่วนและลายเชือกทาบที่สะท้อนถึงความเชี่ยวชาญด้านงานหัตถกรรม เครื่องมือหินที่พบ เช่น เครื่องมือหินขัด หินลับมีด และหินบด บ่งบอกถึงวิถีชีวิตที่พึ่งพาทรัพยากรธรรมชาติ ส่วนเครื่องประดับ เช่น ลูกปัดหิน อาจถูกใช้เพื่อการตกแต่งร่างกายหรือมีความหมายทางพิธีกรรม

หลักฐานเหล่านี้สะท้อนให้เห็นว่าชุมชนบ้านก้านเหลืองในยุคโบราณมีการทำเกษตรกรรมขั้นพื้นฐาน ควบคู่ไปกับการล่าสัตว์และการเก็บของป่า การฝังศพพร้อมสิ่งของเครื่องใช้และเครื่องประดับเป็นการแสดงถึงความเชื่อด้านศาสนาและพิธีกรรมที่เกี่ยวข้องกับชีวิตหลังความตาย และยังสะท้อนความซับซ้อนทางสังคมในระดับหนึ่ง

ความสำคัญของแหล่งโบราณคดีบ้านก้านเหลืองไม่เพียงแค่เป็นหลักฐานยืนยันการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ในพื้นที่อีสานเท่านั้น แต่ยังเป็นจุดเชื่อมโยงทางวัฒนธรรมกับแหล่งโบราณคดีสำคัญอื่น ๆ เช่น บ้านเชียง จังหวัดอุดรธานี และบ้านโนนวัด จังหวัดนครราชสีมา จึงมีคุณค่าอย่างยิ่งต่อการศึกษาพัฒนาการทางสังคมและวัฒนธรรมในดินแดนลุ่มน้ำโขงตอนล่าง

ปัจจุบันแหล่งโบราณคดีบ้านก้านเหลืองได้รับการดูแลและอนุรักษ์โดยกรมศิลปากรร่วมกับหน่วยงานท้องถิ่น พื้นที่บางส่วนได้รับการปรับปรุงเพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์และโบราณคดี มีการจัดแสดงข้อมูลและภาพถ่ายการขุดค้นเพื่อให้ประชาชน นักเรียน นักศึกษา และนักท่องเที่ยวที่สนใจได้เข้ามาเยี่ยมชม แหล่งโบราณคดีแห่งนี้จึงเปรียบเสมือนห้องเรียนธรรมชาติที่ช่วยให้ผู้คนได้เรียนรู้รากเหง้าของอารยธรรมและวิถีชีวิตมนุษย์ในอดีตกว่า 2,000 ปีที่ผ่านมา อีกทั้งยังสร้างความภาคภูมิใจให้กับชุมชนท้องถิ่นที่ได้เป็นเจ้าของมรดกทางวัฒนธรรมอันทรงคุณค่า

• จากตัวเมืองอุบลราชธานี ใช้ทางหลวงหมายเลข 23 มุ่งหน้าไปทางอำเภอวารินชำราบ จากนั้นเลี้ยวเข้าสู่บ้านก้านเหลือง ระยะทางประมาณ 10 กิโลเมตร ใช้เวลาเดินทาง 15–20 นาทีโดยรถยนต์

• เหมาะแก่การท่องเที่ยวเชิงเรียนรู้ด้านประวัติศาสตร์และโบราณคดี

• ควรแต่งกายสุภาพและรักษามารยาท เนื่องจากเป็นสถานที่สำคัญทางวัฒนธรรม

• หลีกเลี่ยงการสัมผัสหรือเคลื่อนย้ายโบราณวัตถุในพื้นที่

ค่าเข้าชม

• เข้าชมฟรี

เวลาเปิด-ปิด

• ทุกวัน เวลา 06.00 – 18.00 น.