โครงการหมู่บ้านสหกรณ์ห้วยสัตว์ใหญ่ (Huai Sat Yai Cooperative Village Project) ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกของหัวหิน ติดกับแนวเทือกเขาตะนาวศรีและพื้นที่ป่าละอู โครงการนี้ถูกจัดตั้งขึ้นในปี พ.ศ. 2520 ตาม พระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร (รัชกาลที่ ๙) มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อช่วยเหลือราษฎรผู้ยากจนและชาวไทยภูเขาเผ่ากะเหรี่ยงให้มีที่ดินทำกินอย่างยั่งยืนในรูปแบบของหมู่บ้านสหกรณ์ โครงการนี้จึงเป็นสัญลักษณ์ของการพัฒนาชีวิตและคุณภาพความเป็นอยู่ของราษฎรชายแดน

วัตถุประสงค์สำคัญในอดีตคือ การจัดสรรที่ดินทำกินในรูปแบบสหกรณ์ เพื่อยุติปัญหาการทำไร่เลื่อนลอยและการตัดไม้ทำลายป่าในเขตป่าต้นน้ำลำธาร นอกจากนี้ยังเป็นกลไกสำคัญในการ รักษาความมั่นคงและปลอดภัยของชาติบริเวณชายแดน ในช่วงที่มีภัยคุกคามทางการเมืองในอดีต พื้นที่แห่งนี้เคยเป็นส่วนหนึ่งของป่าสงวนแห่งชาติป่าคลองเก่า-คลองคอย แต่ปัจจุบันได้พลิกฟื้นกลายเป็นชุมชนเข้มแข็งที่พึ่งพาตนเองได้ภายใต้การดูแลของสำนักงานเร่งรัดพัฒนาชนบท (ในขณะนั้น)

ปัจจุบัน โครงการประสบความสำเร็จอย่างสูงในการส่งเสริมอาชีพหลัก โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การเลี้ยงโคนม ภายใต้สหกรณ์โคนมไทย-เดนมาร์คห้วยสัตว์ใหญ่ จำกัด ซึ่งเป็นแหล่งผลิตน้ำนมดิบคุณภาพดี นอกจากนี้ ยังมี การเกษตรกรรมที่มีชื่อเสียง เช่น สับปะรด ยางพารา และ ทุเรียนป่าละอู ซึ่งเป็นผลไม้ขึ้นชื่อของพื้นที่ บรรยากาศภายในชุมชนจึงเต็มไปด้วย วิถีชีวิตชนบทที่สงบเรียบง่าย และเป็นแหล่งรวมวัฒนธรรมของชาวไทยพื้นราบและชาวกะเหรี่ยงที่อยู่ร่วมกันอย่างกลมกลืน

ในด้านการท่องเที่ยว โครงการห้วยสัตว์ใหญ่เป็นประตูสู่ น้ำตกป่าละอู และเป็นพื้นที่เชื่อมต่อกับ อุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน ที่มีชื่อเสียงในฐานะ แหล่งที่อยู่ของโขลงช้างป่าและสัตว์ป่าหลากหลายชนิด นักท่องเที่ยวสามารถเยี่ยมชม หอดูช้างบ้านเฉลิมเกียรติพัฒนา เพื่อเฝ้าสังเกตการณ์ช้างป่าที่อาจออกมากินอาหารในตอนเย็น หรือเข้าร่วม กิจกรรมเชิงอนุรักษ์ เช่น การทำแนวรั้วป้องกันช้าง เพื่อเรียนรู้วิถีที่คนอยู่ร่วมกับสัตว์ป่า

ขอเชิญชวนทุกท่านมาสัมผัสเรื่องราวแห่งการพัฒนาที่ยิ่งใหญ่ เรียนรู้ประวัติศาสตร์ใต้ร่มพระบารมี และชื่นชมความสำเร็จของชุมชนสหกรณ์ห้วยสัตว์ใหญ่ พร้อมเปิดประสบการณ์ท่องเที่ยวเชิงนิเวศในป่าที่อุดมสมบูรณ์ของหัวหิน

รถยนต์ส่วนตัว:

• ใช้เส้นทางหลวงหมายเลข 3218 (หัวหิน-หนองพลับ) ผ่านวัดห้วยมงคล จากนั้นใช้ทางหลวงหมายเลข 3219 มุ่งหน้าไปยังน้ำตกป่าละอู โครงการจะตั้งอยู่ก่อนถึงน้ำตก

รถเช่าพร้อมคนขับ:

• เนื่องจากเส้นทางค่อนข้างห่างไกลจากตัวเมืองหัวหิน และไม่ได้มีระบบขนส่งสาธารณะโดยตรง การเช่ารถหรือติดต่อรถสองแถวจากหัวหินจึงเป็นทางเลือกที่สะดวกที่สุด

ช่วงเวลาที่เหมาะสมที่สุด:

• เดือนพฤศจิกายนถึงกุมภาพันธ์ (ฤดูหนาว) อากาศจะเย็นสบาย เหมาะกับการเที่ยวชมธรรมชาติ

การเตรียมตัว:

• ควรเตรียม ยากันยุง และ รองเท้าที่เหมาะกับการเดินป่า หากวางแผนไปเที่ยวน้ำตกหรือหอดูช้าง

กิจกรรม:

• หากต้องการดูช้างป่าที่หอดูช้าง ควรไปถึง ช่วงเย็น (17:00-18:30 น.) หรือ ช่วงเช้ามืด

อาหาร:

• ไม่ควรพลาดการลองชิม ทุเรียนป่าละอู (หากมาในช่วงฤดูผลไม้) และผลิตภัณฑ์จากโคนมของสหกรณ์

อัตราค่าบริการเข้าชม

• พื้นที่โครงการหมู่บ้านสหกรณ์ห้วยสัตว์ใหญ่: ฟรี

• หมายเหตุ: อาจมีค่าเข้าชมสำหรับพื้นที่ท่องเที่ยวใกล้เคียง เช่น อุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน/น้ำตกป่าละอู

เวลาเปิดทำการ

• พื้นที่ชุมชนและสหกรณ์: เปิดให้เข้าชมและซื้อสินค้าได้ในช่วงเวลากลางวัน (ประมาณ 08:30 น. - 16:30 น.)