อุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอด (Khao Sam Roi Yot National Park) ได้รับการจัดตั้งให้เป็น อุทยานแห่งชาติทางทะเลและชายฝั่งแห่งแรกของประเทศไทย ด้วยความโดดเด่นทางภูมิประเทศที่หาชมได้ยากยิ่ง ครอบคลุมพื้นที่ป่าเขาและท้องทะเลในอำเภอสามร้อยยอด โครงสร้างหลักคือ เทือกเขาหินปูนสูงชัน ที่ตั้งเรียงรายตัดกับพื้นที่ราบต่ำของ ทุ่งสามร้อยยอด ซึ่งเป็นพื้นที่ชุ่มน้ำจืดขนาดใหญ่ที่ได้รับการขึ้นทะเบียนให้เป็น พื้นที่แรมซาร์ไซต์ (Ramsar Site) อันมีความสำคัญระดับโลก การผสมผสานของภูเขา ถ้ำ ทะเล และพื้นที่ชุ่มน้ำ ทำให้เขาสามร้อยยอดมี ความหลากหลายทางชีวภาพสูง และเป็นจุดหมายปลายทางที่สำคัญสำหรับผู้รักธรรมชาติและการผจญภัย

เอกลักษณ์ที่สร้างชื่อเสียงไปทั่วโลกคือ ถ้ำพระยานาคูหา ซึ่งตั้งอยู่บนหาดแหลมศาลา ภายในประดิษฐาน พระที่นั่งคูหาคฤหาสน์ ที่สร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 5 เพื่อใช้เป็นที่ประทับ ปรากฏการณ์ลำแสงอาทิตย์ ที่สาดส่องลงมาจากปล่องถ้ำกระทบองค์พระที่นั่งในช่วงเวลาที่เหมาะสม เป็นภาพที่งดงามและน่าอัศจรรย์อย่างยิ่ง นอกจากถ้ำสำคัญแล้ว อุทยานฯ ยังมี จุดชมวิวเขาแดง ที่ต้องเดินเท้าขึ้นเขาเพื่อรับชมทัศนียภาพแบบพาโนรามาเหนือทะเลหมอกยามเช้า และวิวอ่าวสามร้อยยอด

กิจกรรมที่หลากหลายในเขาสามร้อยยอดสามารถแบ่งตามพื้นที่ได้ชัดเจน:

• การผจญภัย: การเดินป่าและปีนเขา ที่จุดชมวิวเขาแดงและถ้ำไทร

• การล่องเรือและดูนก: การล่องเรือชมธรรมชาติ ที่ คลองเขาแดง ซึ่งเป็นแหล่งรวมนกน้ำและป่าชายเลน

• การพักผ่อน: การพักผ่อนริมทะเลและกางเต็นท์ ที่ หาดสามพระยา ซึ่งเป็นจุดบริการที่พักแรมหลักของอุทยานฯ

ช่วงเวลาที่เหมาะสมที่สุดในการมาเยือนคือเดือนพฤศจิกายนถึงเดือนกุมภาพันธ์ เพื่อสัมผัสกับอากาศเย็นสบาย และชม นกอพยพ ที่ลงมาพักในพื้นที่ชุ่มน้ำและป่าชายเลน ซึ่งเป็นดัชนีชี้วัดความอุดมสมบูรณ์ของพื้นที่แห่งนี้

เขาสามร้อยยอดเป็นเสมือนสวรรค์ของ นักดูนก (Bird Watchers) เนื่องจากมีการบันทึกพบนกกว่า 300 ชนิดที่อาศัยอยู่หรืออพยพผ่านมา ช่างภาพทิวทัศน์ จะพบกับองค์ประกอบของภาพที่น่าทึ่ง ทั้งภูเขายักษ์ หาดทราย และแสงศักดิ์สิทธิ์ในถ้ำ นักผจญภัย สามารถทดสอบความแข็งแรงด้วยการเดินเท้าขึ้นถ้ำและจุดชมวิว ถือเป็นสถานที่ที่เหมาะสำหรับ ทุกเพศทุกวัย ที่ต้องการเรียนรู้เกี่ยวกับระบบนิเวศและการอนุรักษ์ธรรมชาติ

อุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอดไม่เพียงแต่เป็นแหล่งท่องเที่ยว แต่ยังเป็นห้องเรียนธรรมชาติขนาดใหญ่ที่สอนให้เรารู้จักคุณค่าของพื้นที่ชุ่มน้ำและระบบภูเขาหินปูน ขอเชิญทุกท่านมาค้นพบความมหัศจรรย์อันยิ่งใหญ่ ที่ซึ่งความงามของภูเขา ถ้ำ และทะเล ได้ผสานรวมกันอย่างลงตัว มอบประสบการณ์การท่องเที่ยวที่น่าจดจำและเปี่ยมไปด้วยความรู้

รถยนต์ส่วนตัว:

• ขับรถตามถนนเพชรเกษม มุ่งหน้าสู่สามร้อยยอด จากนั้นเลี้ยวเข้าสู่ถนนท้องถิ่นตามป้ายบอกทางไปยังที่ทำการอุทยานฯ

รถตู้โดยสาร:

• นั่งรถตู้โดยสารจากกรุงเทพฯ มาลงที่ตลาดสามร้อยยอด จากนั้นเหมารถมอเตอร์ไซค์รับจ้าง หรือรถสองแถว เข้าไปยังจุดท่องเที่ยวต่าง ๆ ภายในอุทยานฯ

ฤดูกาลที่เหมาะสม:

• ควรมาเที่ยวในช่วง เดือนพฤศจิกายนถึงเดือนกุมภาพันธ์ เพื่อชมธรรมชาติที่สวยงามที่สุด อากาศไม่ร้อน และมีนกอพยพ

อุปกรณ์:

• เตรียม ไฟฉาย สำหรับเข้าถ้ำ และ รองเท้าผ้าใบหรือรองเท้าเดินป่า ที่เหมาะสมสำหรับการเดินขึ้นเขา

การถ่ายภาพ:

• วางแผนเข้าชม ถ้ำพระยานาคูหา ในช่วงเวลาที่แสงส่องลงมา (ประมาณ 10:30 น. - 11:30 น.) เพื่อให้ได้ภาพพระที่นั่งที่สวยที่สุด

ข้อควรปฏิบัติ:

• เนื่องจากเป็นพื้นที่ชุ่มน้ำ ควรเตรียม อุปกรณ์กันยุง มาด้วย และปฏิบัติตามกฎของอุทยานฯ อย่างเคร่งครัด

ค่าธรรมเนียมเข้าอุทยานฯ

• ชาวไทย: ผู้ใหญ่ 40 บาท, เด็ก 20 บาท

• ชาวต่างชาติ: ผู้ใหญ่ 200 บาท, เด็ก 100 บาท

เวลาเปิด-ปิด

• เวลาทำการอุทยานฯ (โดยทั่วไป): 08:00 น. ถึง 16:30 น.

• หมายเหตุพิเศษ: แหล่งท่องเที่ยวบางแห่ง เช่น จุดชมวิวเขาแดง และคลองเขาแดง อนุญาตให้เข้าก่อน 08:00 น. เพื่อชมพระอาทิตย์ขึ้น (ต้องแจ้งเจ้าหน้าที่)