ไทย > ชลบุรี > พนัสนิคม > สระสี่เหลี่ยม

“สระสี่เหลี่ยม ตั้งชื่อของตำบลนี้ตามลักษณะของรูปสระสี่เหลี่ยมว่า ตำบลสระสี่เหลี่ยม อำเภอพนัสนิคม จ.ชลบุรี”

โบราณสถาน สระน้ำ สระสี่เหลี่ยม ตัวสระเป็นศิลาแลง รูปสี่เหลี่ยม ขนาด 5*5 วาลึก 2 วาเศษ ได้ขุดตัดหินเป็นหน้าเรียบเล็กลงไปเป็นแนวดิ่ง ได้มุมฉากทั้งสี่ด้าน คล้ายกับเครื่องจักรตัด เป็นที่น่าสนน่าอัศจรรย์ ทางด้านทิศตะวันตกมีบันไดหินลงไป 12 ขั้น ตั้งชื่อของตำบลนี้ตามลักษณะของรูปสระสี่เหลี่ยมว่า ตำบลสระสี่เหลี่ยม

ครั้งสมัยพระอินทร์อาสาเป็นเจ้าของเมืองพนัสนิคม ตามหลักฐานทางประวัติศาสตร์ไม่ปรากฏว่าผู้ใดขุดสระนี้ไว้ เพื่อให้น้ำไก่ จึงสันนิษฐา ว่า สระนี้ขุดพร้อมกันกับเมืองพระรถ อยู่ที่ตำบลหน้าพระธาตุ ในสมัยทราวดี ราวพุทธศตวรรษที่ 13-17 ผู้ที่ขุดจะต้องมีบุญบารมี ครองบ้านครองเมือง ที่นี้คงเป็นชุมชนแห่งหนึ่งในสมัยนั้น ยังมีรอยเท้าคนโบราณปรากฏบนหินขอบสระด้านทิศเหนือ ตอนหลังเป็นเมืองร้าง คาดกันว่าอาจจะอพยพย้ายถิ่นฐานหรือล้มตาย จึงกลายเป็นบ้านเมืองร้างไป หลักฐานทางประวัติศาสตร์ปี พ.ศ. 2372 ในแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ มีผู้คนจากบ้านหน้าพระธาตุ อพยพมาตั้งบ้านเรือนอยู่อาศัยทำมาหากินที่สระสี่เหลี่ยมนี้ กับคนจีนอีกพวกหนึ่งได้ตั้งบ้านเรือนกระจัดกระจายกันอยู่ในเมืองนนี้ คนจีนได้ยึดเอาบริเวณสระสร้างห้องแถวเป็นที่อยู่อาศัยและขายของกินของใช้ต่าง ๆ ชาวบ้านเรียกกันติดปากว่า เนินตลาด หรือเดินตลาด มีตำนานเล่าต่อ ๆ กันว่า **พระรถในเรื่องพระรถเมรีทรงได้ขุดสระนี้เพื่อให้น้ำไก่ และยังเสด็จไปพนันตีไก่กับพระเจ้าอู่ทองอู่ไท ที่ ต.ดงน้อย จ.ปราจีนบุรี โดยพนันเอาบ้านเอาเมืองกันเลยทีเดียว