เขื่อนลำตะคอง (Lam Takhong Dam) เป็นโครงการชลประทานขนาดใหญ่ที่สร้างขึ้นตั้งแต่ปี พ.ศ. 2507 โดยการก่อสร้างได้ปิดกั้นลำน้ำลำตะคอง ซึ่งเป็นลำน้ำสายสำคัญในจังหวัดนครราชสีมา มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อการกักเก็บน้ำสำหรับการเกษตร การอุปโภคบริโภค และการป้องกันน้ำท่วมในพื้นที่ลุ่มน้ำลำตะคอง ตัวเขื่อนเป็นชนิดเขื่อนดิน มีความสูงประมาณ 40.30 เมตร และสันเขื่อนมีความยาวถึง 521 เมตร ซึ่งเป็นโครงสร้างที่น่าประทับใจเมื่อมองจากระยะไกล ความจุของอ่างเก็บน้ำสามารถรองรับน้ำได้มากถึง 310 ล้านลูกบาศก์เมตร ทำให้เป็นแหล่งน้ำขนาดใหญ่และเป็นหัวใจสำคัญของระบบนิเวศและการเกษตรในภูมิภาค

นอกเหนือจากประโยชน์ด้านชลประทานแล้ว เขื่อนลำตะคองยังเป็นที่ตั้งของ โรงไฟฟ้าลำตะคองชลภาวัฒนา ซึ่งเป็นโรงไฟฟ้าพลังน้ำแบบสูบกลับแห่งแรกและแห่งเดียวของประเทศไทยในปัจจุบัน โรงไฟฟ้าแห่งนี้ตั้งอยู่ใต้ดินลึกเข้าไปในภูเขาของเขาเขื่อนลั่น ทำหน้าที่ผลิตกระแสไฟฟ้าในช่วงที่มีความต้องการสูง (Peak Demand) โดยจะสูบน้ำจากอ่างเก็บน้ำลำตะคองขึ้นไปเก็บไว้ในอ่างพักน้ำบนยอดเขา แล้วปล่อยลงมาหมุนกังหันผลิตไฟฟ้าในช่วงเวลาที่จำเป็น การทำงานของโรงไฟฟ้าแห่งนี้แสดงถึงความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีพลังงานของประเทศ และยังเป็นที่ตั้งของ ศูนย์การเรียนรู้ กฟผ. ลำตะคอง ซึ่งเปิดให้นักท่องเที่ยวเข้าชมและศึกษาเรื่องพลังงานและสิ่งแวดล้อมผ่านนิทรรศการที่ทันสมัย

บริเวณรอบอ่างเก็บน้ำมีความสวยงามตามธรรมชาติสูง เนื่องจากมีทิวเขาน้อยใหญ่โอบล้อมผืนน้ำกว้าง ทำให้ทัศนียภาพมีความหลากหลายและน่าสนใจตลอดทั้งปี โดยเฉพาะในช่วงฤดูหนาวที่อากาศเย็นสบายจะยิ่งน่ามาพักผ่อน บริเวณสันเขื่อนและจุดชมวิวริมอ่างเก็บน้ำเป็นพื้นที่สาธารณะที่ได้รับความนิยมอย่างสูง นักท่องเที่ยวมักแวะพักรถเพื่อยืดเส้นยืดสาย ถ่ายภาพกับฉากหลังของน้ำและภูเขา และมีกิจกรรมพักผ่อนหย่อนใจ เช่น การปั่นจักรยาน การเดินเล่น หรือการนั่งปิกนิกชมวิว มีถนนเลียบอ่างเก็บน้ำที่เชื่อมต่อกับชุมชนและร้านค้าต่างๆ ทำให้เขื่อนลำตะคองเป็นมากกว่าแค่สถานที่เก็บน้ำ แต่เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศและเป็นปอดขนาดใหญ่ของจังหวัดนครราชสีมา

• รถยนต์ส่วนตัว: จากกรุงเทพฯ ใช้ทางหลวงหมายเลข 2 (ถนนมิตรภาพ) มุ่งหน้าสู่จังหวัดนครราชสีมา เขื่อนลำตะคองจะอยู่ก่อนถึงตัวเมืองโคราชประมาณ 62 กิโลเมตร หรือสังเกตบริเวณกิโลเมตรที่ 193-194

• เข้าสู่ตัวเขื่อน: เมื่อถึงป้ายทางเข้าเขื่อนลำตะคอง ให้เลี้ยวซ้ายและขับตรงเข้าไปอีกประมาณ 2 กิโลเมตร

• ช่วงเวลาแนะนำ: ควรไปในช่วงพระอาทิตย์ขึ้นหรือพระอาทิตย์ตก เพื่อชมวิวที่สวยที่สุด

• การแต่งกาย: เนื่องจากเป็นพื้นที่เปิดโล่ง ควรเตรียมหมวก แว่นกันแดด และเสื้อผ้าที่ระบายอากาศได้ดี

• จุดแวะพัก: บริเวณขอบอ่างเก็บน้ำริมถนนมิตรภาพมีร้านกาแฟและร้านอาหารท้องถิ่นมากมาย สามารถแวะพักรับประทานอาหารและชมวิวได้

ค่าเข้าชม:

• ค่าเข้าชมเขื่อนลำตะคอง (บริเวณสันเขื่อนและอ่างเก็บน้ำ): ฟรี ไม่เสียค่าใช้จ่ายในการเข้าชม

เวลาเปิดปิดทำการ:

• เปิดทำการทุกวัน ตั้งแต่เวลา 06.00 – 18.00 น. (สำหรับพื้นที่สันเขื่อนและจุดชมวิวหลัก)

• หมายเหตุ: ศูนย์การเรียนรู้ กฟผ. ลำตะคอง อาจมีเวลาทำการที่แตกต่างออกไป (เช่น 09.00-17.00 น. และหยุดวันจันทร์)