“แหล่งหินตัดสีคิ้วเป็นแหล่งหินทรายโบราณที่แสดงร่องรอยการสกัดหินขนาดใหญ่ เพื่อนำไปใช้สร้างปราสาทหินในวัฒนธรรมเขมรยุคพุทธศตวรรษที่ 15-18 เช่น ปราสาทเมืองแขก นับเป็นแหล่งวัตถุดิบสำคัญทางประวัติศาสตร์ของภูมิภาค”
แหล่งหินตัดสีคิ้ว (Sikhu Sandstone Historical Quarry) คือหนึ่งในหลักฐานสำคัญทางโบราณคดีที่เผยให้เห็นเบื้องหลังความยิ่งใหญ่ของอารยธรรมขอมในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย แหล่งนี้ตั้งอยู่บนเนินเขาเล็กๆ ที่อุดมไปด้วย หินทรายสีเทาอ่อนถึงขาว ซึ่งเป็นหินทรายในหมวดหินภูพานของกลุ่มหินโคราช ซึ่งมีคุณสมบัติที่แข็งแกร่ง ทนทาน และมีสีสวยงาม ทำให้เป็นวัสดุก่อสร้างที่ได้รับความนิยมสูงสุดในการสร้างปราสาทหินขนาดใหญ่ในช่วงพุทธศตวรรษที่ 15–18
พื้นที่นี้มิได้เป็นเพียงบ่อหินธรรมดา แต่เป็น โรงงานผลิตหินสำเร็จรูป ในยุคโบราณที่แสดงถึงความรู้ทางธรณีวิทยาและวิศวกรรมการทำเหมืองของช่างฝีมือในสมัยนั้น ร่องรอยที่โดดเด่นที่สุดคือ รอยตัดหินที่เป็นร่องสี่เหลี่ยมผืนผ้า ขนาดใหญ่และลึกที่ปรากฏอยู่บนผืนหิน บางร่องมีความยาวหลายเมตร แสดงให้เห็นว่ามีการสกัดหินออกมาเป็นบล็อกขนาดมหึมาเพื่อการขนย้ายโดยเฉพาะ
วิธีการสกัดหินที่ใช้ในอดีตคือการใช้ ลิ่มหรือสิ่วเหล็ก ตอกซ้ำๆ ตามแนวที่ต้องการตัด จนเกิดรอยแยกและสามารถแซะก้อนหินออกมาได้ โดยจะเห็นรอยคมสิ่วขนาดเล็กปรากฏอยู่ตามผิวหินที่ถูกตัด ซึ่งบ่งบอกถึงความละเอียดในการทำงาน ร่องรอยเหล่านี้ช่วยให้นักโบราณคดีสามารถจำลองกระบวนการทำงานของคนโบราณ ตั้งแต่การเลือกแนวหิน การขุดร่องเพื่อตัดหิน ไปจนถึงการเคลื่อนย้ายบล็อกหินที่หนักหลายตัน
หินจากแหล่งหินตัดสีคิ้วนี้ถูกระบุว่าเป็นแหล่งวัตถุดิบหลักที่ใช้ในการก่อสร้างปราสาทหินหลายแห่งในบริเวณใกล้เคียง โดยเฉพาะ ปราสาทเมืองแขก (อำเภอสูงเนิน) ซึ่งอยู่ไม่ไกลจากแหล่งหินมากนัก นอกจากนี้ยังเป็นไปได้ว่าหินส่วนหนึ่งอาจถูกขนส่งต่อไปยังปราสาทอื่นๆ ที่ตั้งอยู่ตามเส้นทางโบราณที่เชื่อมโยงระหว่างอีสานกับพื้นที่ตอนกลางของกัมพูชา ทำให้แหล่งหินแห่งนี้เป็นจุดยุทธศาสตร์สำคัญในเครือข่ายการค้าและวัฒนธรรมสมัยอาณาจักรขอม
เนื่องจากมีความสำคัญทางธรณีวิทยา ประวัติศาสตร์ และโบราณคดีอย่างยิ่ง แหล่งหินตัดสีคิ้วจึงได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นส่วนหนึ่งของ โคราชจีโอพาร์ค ซึ่งเป็นพื้นที่ที่ได้รับการรับรองจากยูเนสโก ในด้านมรดกทางธรณีวิทยาที่โดดเด่นและมีคุณค่าต่อการศึกษาและท่องเที่ยวเชิงอนุรญาต การเยี่ยมชมสถานที่แห่งนี้จึงมิใช่เพียงการชมร่องรอยเก่าแก่เท่านั้น แต่ยังเป็นการเชื่อมโยงอดีตกับปัจจุบันผ่านเรื่องราวของหินที่ใช้สร้างอารยธรรมอันยิ่งใหญ่ในภูมิภาคอีสานใต้
วิธีการเดินทาง
- รถยนต์ส่วนตัว: เดินทางจากกรุงเทพฯ มุ่งหน้าสู่จังหวัดนครราชสีมา เมื่อถึงอำเภอสีคิ้ว สังเกตป้ายบริเวณกิโลเมตรที่ 206-207 (อยู่ห่างจากทางแยกต่างระดับสีคิ้วไปทาง อ.ปากช่อง ประมาณ 2.5 กม.) แหล่งหินตัดจะอยู่ฝั่งเดียวกับวัดเขาทองวนาราม
คำแนะนำ
-
เวลาที่เหมาะสม: ควรเยี่ยมชมในช่วงเช้าหรือเย็น เนื่องจากเป็นพื้นที่กลางแจ้งและอาจร้อนจัดในช่วงกลางวัน
-
การศึกษา: เป็นจุดที่เหมาะสำหรับการเรียนรู้ทางธรณีวิทยา โบราณคดี และประวัติศาสตร์ ควรใช้เวลาอ่านป้ายข้อมูลของสถานที่เพื่อเพิ่มความเข้าใจ
-
ความเคารพ: พื้นที่ใกล้เคียงบางส่วนอาจเป็นเขตวัดหรือสถานที่ทางศาสนา ควรแต่งกายสุภาพและสำรวม
-
การถ่ายภาพ: มุมถ่ายภาพที่น่าสนใจคือบริเวณร่องรอยการตัดหินที่เป็นรูปทรงเรขาคณิต ซึ่งเป็นหลักฐานการทำงานของคนโบราณ
ค่าเข้าชม:
- เข้าชมฟรี
เวลาเปิดปิดทำการ:
- สามารถเข้าชมได้ทุกวัน ในเวลากลางวัน (โดยทั่วไปคือ 08:00–17:00 น.) แต่เวลาอาจยืดหยุ่นเนื่องจากเป็นพื้นที่เปิดโล่งริมถนน