ถ้ำรับร่อ หรือ วัดเทพเจริญ (Rap Ro Cave or Wat Thep Charoen) ตั้งอยู่บน เขารับร่อ หรือที่ชาวบ้านเรียกว่า เขาพระ ภายในวัดเทพเจริญ อำเภอท่าแซะ จังหวัดชุมพร ภูเขาหินปูนแห่งนี้ทอดตัวยาวในแนวเหนือ–ใต้ และเคยเป็นศูนย์กลางของอารยธรรมโบราณที่สำคัญ เนื่องจากบริเวณนี้เคยเป็นส่วนหนึ่งของ เมืองโบราณอุทุมพร เมืองท่าและเมืองหน้าด่านบนเส้นทางคอคอดมลายู ทำให้พื้นที่เขารับร่อได้รับการประกาศเป็น โบราณสถานของชาติ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2479

ภายในเขารับร่อประกอบด้วยถ้ำสำคัญหลายแห่ง ซึ่งแต่ละแห่งเป็นที่เก็บรักษาโบราณวัตถุ ศิลปกรรม และหลักฐานทางพุทธศาสนาที่ทรงคุณค่า หนึ่งในถ้ำที่สำคัญที่สุดคือ ถ้ำพระพุทธรูป ซึ่งเป็นที่ประดิษฐาน หลวงปู่หลักเมือง พระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ที่ชาวบ้านเคารพสักการะ อีกทั้งยังเป็นที่พบพระพุทธรูปทรงเครื่องปางมารวิชัยขนาดเล็กกว่า 577 องค์ ประดิษฐานอยู่ภายในถ้ำ

อีกถ้ำหนึ่งที่โดดเด่นคือ ถ้ำอ้ายเตย์ (หรือ ถ้ำไอ้เต) ซึ่งมีภาพเขียนสีโบราณเป็นรูปพระพุทธรูปปางไสยาสน์บนผนังถ้ำ แม้ภาพดังกล่าวจะยังวาดไม่สมบูรณ์ แต่คาดว่าเป็นผลงานศิลปะตั้งแต่สมัยอยุธยา ปัจจุบันพื้นที่บางส่วนของถ้ำถูกดัดแปลงให้เป็นสถานที่สำหรับ ปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐาน

นอกจากนี้ยังมี ถ้ำไทร ซึ่งเคยเป็นที่พำนักของเจ้านายชั้นสูงในอดีต และมีหินงอกหินย้อยที่งดงาม อีกหนึ่งจุดที่ห้ามพลาดคือ รอยพระพุทธบาทหินทราย ที่สลักลายมงคลทั้ง 108 ประการ ไว้อย่างประณีต

ภายในบริเวณวัดเทพเจริญยังมี สังขารของหลวงปู่ไสย ประดิษฐานอยู่ที่ศาลาราษฎร์สามัคคี โดยแม้ท่านมรณภาพมาเป็นเวลานาน แต่ร่างกายกลับไม่เน่าเปื่อย ทำให้เป็นที่เคารพสักการะและเป็นหนึ่งในสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ผู้มาเยือนนิยมกราบไหว้

ด้วยองค์ประกอบครบทั้งประวัติศาสตร์ โบราณคดี พุทธศิลป์ ความเชื่อ และตำนานท้องถิ่น ถ้ำรับร่อจึงเป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่สะท้อนอัตลักษณ์วัฒนธรรมของจังหวัดชุมพรอย่างลึกซึ้ง

• รถยนต์ส่วนตัว: จากถนนเพชรเกษม (ทางหลวงหมายเลข 4) บริเวณหลักกิโลเมตรที่ 490 ให้เลี้ยวเข้าทางแยกซ้าย (หากมาจากกรุงเทพฯ) แล้วขับตามถนนทางหลวงชนบทสาย 3181 ไปประมาณ 4 กิโลเมตร ผ่านที่ว่าการอำเภอท่าแซะ จากนั้นขับต่ออีกประมาณ 15 กิโลเมตร ผ่านหมู่บ้านท่าข้ามจนถึงวัดเทพเจริญ (ถ้ำรับร่อ)

• ถ้ำบางแห่งต้องปีนป่ายหรือเดินบนเส้นทางที่ไม่เรียบ ควรใส่รองเท้าที่เหมาะสม

• เนื่องจากเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ ควรแต่งกายสุภาพ

• อย่าพลาดสักการะ หลวงปู่หลักเมือง และชมศิลปะโบราณภายใน ถ้ำอ้ายเตย์

ค่าเข้าชม:

• เข้าชมฟรี

เวลาเปิด–ปิด:

• เปิดทุกวัน ตั้งแต่ประมาณ 08:30 – 15:30 น. (แนะนำให้ตรวจสอบเวลาปิด–เปิดเฉพาะของแต่ละถ้ำและพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นก่อนเดินทาง)