โครงการศูนย์บริการและพัฒนาลุ่มน้ำปาย (Pai River Basin Service and Development Center) เป็นสถานที่สำคัญที่เปรียบเสมือน “พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติที่มีชีวิต” ตั้งอยู่ในจังหวัดแม่ฮ่องสอน ที่นี่ไม่ใช่เพียงแค่สถานที่ท่องเที่ยว แต่เป็นศูนย์เรียนรู้ด้านการเกษตรและพัฒนาคุณภาพชีวิตตามแนวพระราชดำริของในหลวงรัชกาลที่ 9

โครงการนี้มีประวัติศาสตร์อันยาวนาน เริ่มต้นขึ้นในปี พ.ศ. 2522 จากความห่วงใยของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ที่มีต่อราษฎรชนเผ่าในพื้นที่สูง ซึ่งส่วนใหญ่ประกอบอาชีพทำไร่เลื่อนลอยและมีรายได้ไม่แน่นอน พระองค์จึงมีพระราชดำริให้จัดตั้งศูนย์แห่งนี้ขึ้น เพื่อเป็นแหล่งพัฒนาอาชีพและยกระดับความเป็นอยู่ของชาวบ้านให้ดีขึ้น

ต่อมาศูนย์ฯ ได้รับการบูรณะและพัฒนาอย่างต่อเนื่องเพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้ด้านต่างๆ เช่น การปรับปรุงบำรุงดินและน้ำ การปลูกพืชบนพื้นที่สูง การอนุรักษ์ป่า รวมถึงการส่งเสริมศิลปาชีพและงานฝีมือต่างๆ ซึ่งทั้งหมดนี้มุ่งเน้นการสร้างอาชีพที่มั่นคงและยั่งยืนให้กับชุมชน

ในช่วงเวลาปกติ ผู้มาเยือนจะได้สัมผัสกับบรรยากาศที่เงียบสงบและใกล้ชิดธรรมชาติ พร้อมกับโอกาสในการเรียนรู้เรื่องราวที่น่าสนใจมากมาย ไม่ว่าจะเป็นการนั่งรถรางชมพื้นที่ในโครงการ เยี่ยมชมฐานเรียนรู้ต่างๆ หรือการดูงานวิจัยและพัฒนาการเกษตรที่ดำเนินการอยู่

สถานที่นี้จึงเหมาะสำหรับ นักเรียน นักศึกษา นักวิชาการ หรือ นักท่องเที่ยวที่สนใจการท่องเที่ยวเชิงเกษตร และผู้ที่ต้องการเรียนรู้เกี่ยวกับศาสตร์พระราชา หากคุณต้องการสัมผัสประสบการณ์การพัฒนาที่ยั่งยืนและเรียนรู้จากแนวทางของในหลวงรัชกาลที่ 9 ที่นี่คือสถานที่ที่คุณไม่ควรพลาด

• รถยนต์ส่วนตัว: จากตัวเมืองแม่ฮ่องสอน ใช้เส้นทางหลวงหมายเลข 108 (แม่ฮ่องสอน-เชียงใหม่) มุ่งหน้าไปทาง อ.แม่สะเรียง ประมาณ 12-15 กิโลเมตร จะมีป้ายทางเข้าโครงการอยู่ทางขวามือ

• รถสาธารณะ: สามารถใช้บริการรถสองแถวจากตัวเมืองแม่ฮ่องสอน หรือเช่ารถมอเตอร์ไซค์/รถยนต์ขับไปเองได้

• แผนที่: ค้นหาชื่อ 'โครงการศูนย์บริการและพัฒนาลุ่มน้ำปาย' บน Google Maps ได้เลย

• โครงการมีพื้นที่กว้างขวางและมีฐานเรียนรู้หลายจุด ควรเผื่อเวลาสำหรับการเยี่ยมชมอย่างน้อย 2-3 ชั่วโมง

• เป็นสถานที่ที่เหมาะกับการเดินทางแบบครอบครัว โดยเฉพาะผู้ที่ต้องการให้ลูกหลานได้เรียนรู้จากประสบการณ์จริง

• เตรียมอุปกรณ์กันแดดและรองเท้าที่สวมใส่สบาย เนื่องจากอาจจะต้องเดินสำรวจในบางพื้นที่

• สามารถสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมหรือขอเจ้าหน้าที่นำชมได้ที่อาคารสำนักงานของโครงการ

ค่าธรรมเนียมเข้าชม (Admission Fee):

• ไม่เสียค่าใช้จ่าย (Free of charge)

เวลาเปิดทำการ (Opening Time):

• ทุกวันเวลา 08:30 - 16:30 น.