“คฤหาสน์อายุราว 100 ปี คฤหาสน์เก่าที่ทรงคุณค่าในย่านท่าแร่ ชุมชนคริสต์เก่าแก่ที่สุดในไทย”
คฤหาสน์อุดมเดชวัฒน์ ตั้งอยู่ใจกลางชุมชนท่าแร่ อำเภอเมืองสกลนคร ชุมชนที่มีชื่อเสียงด้านศาสนาคริสต์และสถาปัตยกรรมโบราณ คฤหาสน์แห่งนี้สร้างขึ้นโดย นายคำสิงห์ อุดมเดช (องเด) ซึ่งเป็นบรรพบุรุษของเจ้าของปัจจุบัน โดยก่อสร้างเมื่อปี พ.ศ. 2475 (ประมาณ 92–93 ปีที่แล้ว ณ ปัจจุบัน) โดยใช้ช่างฝีมือชาวเวียดนามที่อพยพมาอยู่ในชุมชนท่าแร่
ความหมายของชื่อ “อุดมเดชวัฒน์” (“Udomdetwat”) มาจากนามสกุลเจ้าของบ้าน ชื่อที่สะท้อนทั้งประวัติครอบครัวและความตั้งใจให้บ้านมีชีวิต มีบทบาททางวัฒนธรรม และถูกจดจำของชุมชนท่าแร่และสกลนคร
โดดเด่นด้วยตัวอาคารสองชั้น ก่ออิฐถือปูน หลังคาทรงปั้นหยา และซุ้มโค้งสไตล์โคโลเนียล สถาปัตยกรรมฝรั่งเศส ผสมผสานกับองค์ประกอบแนวเวียดนาม โดยมีการใช้วัสดุเก่าเช่น ปูน ทราย อิฐ เสาไม้ รวมถึงบางส่วนที่นำเข้าจากฝรั่งเศสลวดลายปูนปั้นที่ประณีตทำให้ที่นี่เป็นเสมือนพิพิธภัณฑ์มีชีวิตที่สะท้อนประวัติศาสตร์ท้องถิ่น
ชั้นล่างเคยใช้เป็นร้านค้า ส่วนชั้นบนเป็นที่อยู่อาศัยของครอบครัวเจ้าของบ้าน บรรยากาศรอบคฤหาสน์เต็มไปด้วยบ้านเรือนเก่าแก่สไตล์เดียวกัน ทำให้ย่านนี้เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมสำคัญของสกลนคร เหมาะกับผู้สนใจประวัติศาสตร์ สถาปัตยกรรม และการถ่ายภาพ อีกทั้งยังอยู่ไม่ไกลจากโบสถ์อาสนวิหารอัครเทวดามีคาแอล ท่าแร่ ซึ่งเป็นโบสถ์คริสต์ที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย
วิธีการเดินทาง
จากตัวเมืองสกลนคร ใช้เส้นทางถนนสกล–นาแก (ทางหลวงหมายเลข 22) มุ่งหน้าไปยังตำบลท่าแร่ ระยะทางประมาณ 21 กิโลเมตร ใช้เวลาเดินทางราว 20–25 นาที