หนองเล็งทราย (Nong Leng Sai) มีเนื้อที่กว่า 5,500 ไร่ ครอบคลุมหลายตำบลในเขตอำเภอแม่ใจ ถือเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์และวัฒนธรรมที่สำคัญของจังหวัดพะเยา อีกทั้งยังเป็นจุดเริ่มต้นของ ลำน้ำอิง แม่น้ำสายสำคัญที่ไหลไปบรรจบกับแม่น้ำโขง

ประวัติและเรื่องเล่าท้องถิ่น:
ชุมชนรอบหนองเล็งทรายใช้แหล่งน้ำนี้เป็นศูนย์กลางในการเพาะปลูกและประมงพื้นบ้านมายาวนาน คนท้องถิ่นเชื่อว่าหนองน้ำแห่งนี้มีความอุดมสมบูรณ์และเป็นแหล่งพลังธรรมชาติที่สำคัญ

ระบบนิเวศและความหลากหลายทางธรรมชาติ:

• ป่าไคร้พันปี: หนองเล็งทรายมีป่าไคร้อายุกว่าพันปีครอบคลุมกว่า 500 ไร่ ให้ร่มเงาและความอุดมสมบูรณ์ทางธรรมชาติ จนถูกขนานนามว่า “ล้านนา อเมซอน”

• ทุ่งบัวแดง: ในช่วงฤดูหนาว ทุ่งดอกบัวแดงจะบานสะพรั่งเต็มพื้นที่กว่า 1,000 ไร่ สร้างทัศนียภาพที่งดงาม เหมาะสำหรับการถ่ายภาพและชมวิว

• สัตว์อนุรักษ์: มีฝูงควายน้ำกว่า 500 ตัว และฝูงวัวกว่า 400 ตัว นอกจากนี้ยังมีนกน้ำ ปลา และสัตว์น้ำท้องถิ่นอีกหลายชนิดที่นักท่องเที่ยวสามารถเรียนรู้วิถีชีวิตของพวกมันได้

วิถีชุมชนและวัฒนธรรม:
ชาวบ้านยังคงทำประมงพื้นบ้านและเพาะปลูก รวมทั้งผลิต น้ำปู ซึ่งเป็นเครื่องปรุงอาหารพื้นเมืองขึ้นชื่อของภาคเหนือ นอกจากนี้มีร้านอาหารและผลิตภัณฑ์ท้องถิ่นให้บริการแก่นักท่องเที่ยว ช่วยให้ผู้มาเยือนได้สัมผัสทั้งธรรมชาติและวัฒนธรรมไปพร้อมกัน

กิจกรรมท่องเที่ยวและการเรียนรู้:
นักท่องเที่ยวสามารถล่องเรือหรือนั่งแพชมทัศนียภาพหนองน้ำ ชมป่าไคร้ และเรียนรู้วิถีชีวิตชาวประมงพื้นบ้าน หรือปั่นจักรยานรอบหนองน้ำเพื่อสัมผัสธรรมชาติอย่างใกล้ชิด

ภูมิทัศน์และมุมถ่ายภาพ:
ช่วงเช้าและเย็นเป็นเวลาที่เหมาะสมสำหรับถ่ายภาพพระอาทิตย์สะท้อนน้ำ ทุ่งบัวแดง และฝูงสัตว์ในหนองน้ำ ทำให้ได้ภาพธรรมชาติที่งดงามและสมบูรณ์แบบ

หนองเล็งทรายจึงเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ที่รวมทั้ง ธรรมชาติ ประวัติศาสตร์ วิถีชีวิตชุมชน และกิจกรรมท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ไว้อย่างครบถ้วน

---

วิธีการเดินทาง

รถยนต์ส่วนตัว:

• ใช้ทางหลวงหมายเลข 1 จากตัวเมืองพะเยา มุ่งไป แยกศรีบุญเรือง แล้วเลี้ยวเข้าสู่ถนนท้องถิ่นประมาณ 5–7 กม. มีที่จอดรถสะดวก

รถสาธารณะ/รถสองแถว:

• จากตัวเมืองพะเยาใช้รถสองแถวหรือรถตู้ไปอำเภอแม่ใจ แล้วต่อรถจักรยานยนต์รับจ้างไปหนองเล็งทราย

---

คำแนะนำ

• ช่วงเวลาที่ดีที่สุด: ช่วงฤดูหนาว (ประมาณเดือนธันวาคม–กุมภาพันธ์) อากาศดีและดอกบัวแดงบาน

• กิจกรรม: ล่องเรือ/นั่งแพชมทัศนียภาพ ชมป่าไคร้ และเรียนรู้วิถีชีวิตชาวประมงพื้นบ้าน

• อาหารท้องถิ่น: แวะชิมอาหารพื้นเมืองและน้ำปูของชุมชน

• การถ่ายภาพ: ช่วงเช้าและเย็น เหมาะสำหรับเก็บภาพพระอาทิตย์สะท้อนน้ำและสัตว์น้ำ

• เคารพธรรมชาติ: รักษาความสะอาด ไม่รบกวนสัตว์และวิถีชุมชน

---

ค่าเข้าชม:

• ไม่เสียค่าเข้าชม (เป็นแหล่งน้ำสาธารณะ)

เวลาเปิด–ปิด:

• เปิดให้เข้าชม: ตลอดทั้งวัน