“กุฏิไม้ทรงไทย หรือ เรือนไทยแฝด 3 หลัง ที่มีลวดลายแกะสลักไม้ประณีตงดงาม และได้รับการยกย่องว่าเป็นหนึ่งในอาคารไม้ที่สมบูรณ์ที่สุดของประเทศไทย”
วัดวังตะวันตก นครศรีธรรมราช (Wat Wang Tawan Tok, Nakhon Si Thammarat) ตั้งอยู่บนถนนราชดำเนิน ใจกลางเมืองนครศรีธรรมราช และอยู่ตรงข้ามกับวัดวังตะวันออก พื้นที่แห่งนี้ในอดีตเคยเป็น “วัง” หรือที่พำนักของเจ้าพระยานครศรีธรรมราช (น้อย) เจ้าเมืองนครศรีธรรมราชในสมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์ ซึ่งมีบทบาทสำคัญทั้งด้านการปกครอง การทหาร และความสัมพันธ์กับราชสำนัก หลังจากเจ้าพระยานครศรีธรรมราช (น้อย) ถึงแก่อสัญกรรม บุตรหลานและทายาทใน ตระกูล ณ นคร ได้อุทิศพื้นที่วังเดิมให้สร้างเป็นวัด เพื่อเป็นกุศลและเป็นศูนย์รวมจิตใจของชุมชน
จุดเด่นที่สุดของวัดวังตะวันตกคือ กุฏิไม้ ซึ่งเป็นกลุ่มเรือนไทยไม้ใต้ถุนสูง แฝด 3 หลัง สร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 5 โดย พระครูกาแก้ว (ศรี) อดีตเจ้าอาวาส ตัวอาคารก่อสร้างด้วยไม้เนื้อแข็งคุณภาพสูง ได้แก่ ไม้เคี่ยมและไม้หลุมพอ ซึ่งมีความแข็งแรงทนทานต่อสภาพอากาศภาคใต้ ทำให้อาคารยังคงสภาพสมบูรณ์มาจนถึงปัจจุบัน
ความโดดเด่นทางศิลปกรรมอยู่ที่ งานแกะสลักไม้ทั้งหลัง ไม่ว่าจะเป็นหน้าบัน บานหน้าต่าง ช่องลม และแผงผนัง ลวดลายประกอบด้วย ลายกนก ลายพรรณพฤกษา ลายเรขาคณิต และลายประยุกต์ ที่สะท้อนรสนิยมช่างฝีมือท้องถิ่น ผสมผสานอิทธิพลศิลปะไทยดั้งเดิมกับกลิ่นอายสถาปัตยกรรมตะวันตกซึ่งเริ่มแพร่หลายในสมัยนั้น
งานจำหลักไม้ของกุฏิไม้แห่งนี้ได้รับการยกย่องว่าเป็น มาสเตอร์พีซของช่างเมืองนครศรีธรรมราช ลวดลายฉลุมีความละเอียดอ่อน ราวกับผืนผ้าลูกไม้ และยังใช้เทคนิคการเข้าไม้แบบโบราณโดย ไม่ใช้ตะปูเหล็ก ซึ่งสะท้อนถึงภูมิปัญญาด้านสถาปัตยกรรมพื้นถิ่นอย่างแท้จริง ภายในเรือนไทยยังคงรักษาผังเดิม พื้นไม้ ผนัง และโครงสร้างไว้อย่างดี ทำให้ผู้มาเยือนได้สัมผัสถึงบรรยากาศความสงบ ร่มรื่น และความรุ่งเรืองของเมืองนครศรีธรรมราชในอดีต
ด้วยคุณค่าทางประวัติศาสตร์และศิลปกรรม กุฏิไม้ของวัดวังตะวันตกได้รับการยกย่องให้เป็น อาคารอนุรักษ์ดีเด่น และเป็นแหล่งศึกษาดูงานด้านสถาปัตยกรรมไทยที่สำคัญ นักท่องเที่ยว นักวิชาการ และผู้สนใจงานไม้จากทั่วประเทศต่างเดินทางมาเยี่ยมชม เพื่อเรียนรู้มรดกภูมิปัญญาที่สืบทอดกันมาหลายชั่วอายุคน
วิธีการเดินทาง
- รถยนต์ส่วนตัว: ขับรถไปตามถนนราชดำเนิน ซึ่งเป็นถนนสายหลักของเมืองนครศรีธรรมราช วัดตั้งอยู่เยื้องกับวัดวังตะวันออก และใกล้ย่านธุรกิจคูขวาง สามารถเลี้ยวเข้าไปจอดรถภายในบริเวณวัดได้
- รถสาธารณะ: สามารถนั่งรถสองแถวสาย สนามกีฬา – หัวถนน (รถสีน้ำเงินหรือสีขาว) ซึ่งวิ่งผ่านหน้าวัดตลอดทั้งวัน หรือใช้บริการรถสามล้อเครื่อง รถหัวกบ จากสถานีรถไฟหรือสถานีขนส่งได้อย่างสะดวก
คำแนะนำ
- มุมถ่ายภาพที่แนะนำคือบริเวณด้านหน้าชั้นล่าง ซึ่งจะเห็นความอลังการของ เรือนไทยแฝด 3 หลัง อย่างชัดเจน และหากขึ้นไปยังระเบียงชั้นบน (กรุณาถอดรองเท้า) จะสามารถชมรายละเอียดของลวดลายแกะสลักไม้ได้ใกล้ชิดยิ่งขึ้น
- เนื่องจากเป็นเขตกุฏิพระสงฆ์และสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ ควรแต่งกายสุภาพ มิดชิด และสำรวมกิริยา
- หลังจากชมวัดวังตะวันตกแล้ว แนะนำให้เดินข้ามถนนไปเยี่ยมชม วัดวังตะวันออก ซึ่งมีโบราณสถานและประวัติศาสตร์ที่เชื่อมโยงกัน เพื่อให้เข้าใจภาพรวมของพื้นที่วังเก่าในอดีตได้ดียิ่งขึ้น
ค่าเข้าชม:
- ไม่มีค่าเข้าชม (สามารถร่วมทำบุญสมทบทุนการบูรณะกุฏิไม้ได้ตามกำลังศรัทธา)
เวลาเปิด-ปิด:
- เปิดให้เข้าชมทุกวัน เวลา 08:00 – 17:00 น.