มูลคันธกุฎี (Mulagandhakuti) บนยอดเขาคิชฌกูฏ (Vulture's Peak) ในเมืองราชคฤห์ ประเทศอินเดีย เป็นสถานที่ที่มีความสำคัญทางพุทธศาสนาอย่างยิ่ง ด้วยเป็นหนึ่งในสถานที่ประทับที่พระพุทธองค์ทรงโปรดปรานและเสด็จมาจำพรรษาอยู่หลายครั้ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในพรรษาที่ 3, 5, 7 และพรรษาสุดท้ายก่อนปรินิพพาน

สถานที่นี้มีประวัติศาสตร์อันยาวนาน ตามพุทธประวัติเล่าว่าสถานที่ประทับของพระพุทธเจ้าทุกแห่งจะมีผู้นำของหอมนานาชนิด ไม่ว่าจะเป็นไม้หอม ดอกไม้หอม เป็นต้น มาบูชาพระพุทธเจ้ามิได้ขาด โดยประดับไว้ภายในที่ประทับบ้าง วางเรียงรายอยู่โดยรอบบ้าง โดยมุ่งบูชาพระพุทธเจ้าด้วยกลิ่นหอม จึงปรากฏว่าหลังวัดที่ประทับจะมีดอกไม้ที่แห้งแล้วถูกนำไปทิ้งไว้เป็นกองใหญ่ด้วยมีจำนวนมาก ซึ่งเป็นที่มาของชื่อ "มูลคันธกุฎี" หรือกุฏิที่มีกลิ่นหอมเป็นรากฐาน ปัจจุบันยังคงมีร่องรอยของฐานอิฐปรักหักพังที่เชื่อว่าเป็นตำแหน่งของมูลคันธกุฎีเดิม และใกล้ๆ กันนั้นก็เป็นที่ตั้งของ กุฏิพระอานนท์

เขาคิชฌกูฏได้รับการดูแลและพัฒนาขึ้นเพื่อรักษาคุณค่าทางวัฒนธรรมและความศรัทธาของชุมชนชาวพุทธทั่วโลก ผู้แสวงบุญจากหลากหลายประเทศเดินทางมาที่นี่เพื่อระลึกถึงพระพุทธคุณและบำเพ็ญกุศล ใกล้กันเป็นที่ตั้งของวิศวสันติสถูป (Vishwa Shanti Stupa) หรือเจดีย์สันติภาพโลกที่สร้างโดยชาวญี่ปุ่น ซึ่งเป็นสัญลักษณ์แห่งสันติสุข

ในช่วงเวลาปกติ สถานที่แห่งนี้มีความสงบเงียบ เหมาะแก่การปฏิบัติธรรมและสำรวมจิตใจ ผู้มาเยือนจะได้รับบรรยากาศแห่งความศักดิ์สิทธิ์และทิวทัศน์ธรรมชาติที่สวยงามจากยอดเขา

สถานที่นี้ยังเหมาะสำหรับผู้ที่สนใจประวัติศาสตร์พุทธศาสนา นักปฏิบัติธรรม และผู้ที่ต้องการสัมผัสความสงบทางจิตใจ

หากคุณต้องการสัมผัสประสบการณ์และเรียนรู้เกี่ยวกับสถานที่สำคัญแห่งการเผยแผ่พระธรรมของพระพุทธเจ้าและดื่มด่ำกับบรรยากาศอันศักดิ์สิทธิ์ มูลคันธกุฎีบนเขาคิชฌกูฏคือจุดหมายที่ไม่ควรพลาด

• โดยเครื่องบิน: ลงที่สนามบินคยา (Gaya International Airport - GAY) ซึ่งเป็นสนามบินที่ใกล้ที่สุด จากนั้นเดินทางต่อด้วยรถยนต์หรือรถบัสไปยังราชคฤห์ (ประมาณ 60-70 กม.)

• โดยรถไฟ: ลงที่สถานีรถไฟราชคฤห์ (Rajgir Railway Station) จากนั้นเดินทางต่อด้วยรถตุ๊กตุ๊กหรือรถแท็กซี่ไปยังทางขึ้นเขาคิชฌกูฏ

• โดยรถยนต์/รถบัส: สามารถเดินทางด้วยรถยนต์ส่วนตัวหรือรถบัสจากเมืองใหญ่ๆ ในรัฐพิหารและใกล้เคียง มายังราชคฤห์

• การขึ้นเขาคิชฌกูฏ: มีสองทางเลือกหลัก ได้แก่ การเดินเท้าตามทางเดินที่ปรับปรุงแล้ว หรือใช้บริการกระเช้าไฟฟ้า (Chairlift) ซึ่งจะพาขึ้นไปถึงยอดเขารัตนคีรี (ที่ตั้งของเจดีย์สันติภาพโลก) จากนั้นสามารถเดินต่ออีกเล็กน้อยไปยังมูลคันธกุฎี

• ควรเตรียมรองเท้าที่สวมใส่สบายสำหรับการเดินเท้าขึ้นเขา หรือสำหรับการเดินจากจุดสิ้นสุดของกระเช้าไฟฟ้า

• ควรพกน้ำดื่มให้เพียงพอ โดยเฉพาะในช่วงฤดูร้อน

• ระมัดระวังลิงที่อาจมีอยู่ตามทางเดิน ไม่ควรให้อาหารแก่ลิง

• แต่งกายสุภาพและสำรวม เนื่องจากเป็นสถานที่ทางศาสนา

• ควรเผื่อเวลาสำหรับการเดินทางขึ้นและลง รวมถึงการเยี่ยมชมสถานที่ต่างๆ บนยอดเขา

ค่าธรรมเนียมเข้าชม:

• ไม่มีค่าเข้าชมสำหรับมูลคันธกุฎีและเขาคิชฌกูฏ แต่มีค่าบริการสำหรับกระเช้าไฟฟ้า (หากเลือกใช้)

เวลาเปิดทำการ:

• สามารถเยี่ยมชมได้ตลอดทั้งวันในช่วงเวลากลางวัน กระเช้าไฟฟ้ามักเปิดให้บริการตั้งแต่ช่วงเช้าถึงเย็น (ประมาณ 08:00 - 17:00 น. แนะนำให้ตรวจสอบเวลาอีกครั้ง ณ สถานที่จริง)