สำนักศิลปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา (Rajabhat Nakhon Ratchasima Arts and Culture Center) ไม่ได้เป็นเพียงหน่วยงานราชการในมหาวิทยาลัย แต่ถือเป็น ศูนย์กลางทางวัฒนธรรมที่สำคัญ ของจังหวัดนครราชสีมา (โคราช) โดยมีพันธกิจหลักในการ อนุรักษ์ สร้างสรรค์ และเผยแพร่ มรดกทางวัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นอย่างยั่งยืน

ภารกิจหลักและบทบาท

1. อนุรักษ์และสืบสาน:

• สำนักฯ ทำหน้าที่เป็น คลังข้อมูลและแหล่งเก็บรวบรวม มรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องได้และจับต้องไม่ได้ของท้องถิ่นอีสานใต้ โดยเฉพาะโคราช

• มีการดำเนินการ วิจัยและจัดทำฐานข้อมูล องค์ความรู้ด้านศิลปวัฒนธรรม ภาษา (เช่น ภาษาโคราช/ภาษาไทยโคราช) ดนตรีพื้นบ้าน และประเพณีต่าง ๆ เพื่อป้องกันการสูญหาย

2. เป็นแหล่งเรียนรู้หลัก (พิพิธภัณฑ์เมืองนครราชสีมา):

• หัวใจสำคัญ ที่ดึงดูดผู้เข้าชมคือ พิพิธภัณฑ์เมืองนครราชสีมา ซึ่งตั้งอยู่ภายในอาคาร 10 ชั้น 2

• พิพิธภัณฑ์แห่งนี้ถูกออกแบบให้เป็นการ จัดแสดงแบบบูรณาการ โดยแบ่งห้องจัดแสดงออกเป็นหลายยุคสมัยและหลายมิติ ได้แก่่

• ประวัติศาสตร์ยุคก่อนประวัติศาสตร์: จัดแสดงหลักฐานและเรื่องราวของมนุษย์ในแอ่งโคราช

• สมัยทวารวดีและขอม: การเผยแผ่ของอารยธรรมขอมและปราสาทหินต่างๆ

• สมัยอยุธยาและกรุงธนบุรี: บทบาทของเมืองโคราชในฐานะเมืองหน้าด่านที่สำคัญ

• ห้องภูมิปัญญาและวิถีชีวิต: จัดแสดงอาชีพ หัตถกรรม เครื่องมือทำมาหากิน และศิลปะการแสดงพื้นบ้าน (เช่น เพลงโคราช)

• การจัดแสดงเน้นการนำเสนอที่ทันสมัย เหมาะสำหรับการเรียนรู้ของเยาวชน และการศึกษาค้นคว้าของนักวิชาการ

3. บริการวิชาการและกิจกรรมส่งเสริม:

• สำนักฯ จัดกิจกรรมทางวัฒนธรรมอย่างสม่ำเสมอ เช่น การอบรมเชิงปฏิบัติการ (Workshop) ด้านหัตถกรรมพื้นบ้าน, การจัดแสดงดนตรี/นาฏศิลป์พื้นบ้าน

• เป็นศูนย์ประสานงานกับชุมชนท้องถิ่นโรงเรียน และองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเพื่อร่วมกันจัดงานประเพณีและเทศกาลต่างๆ

• ด้านหน้าอาคาร 10 ยังเป็น ลานวัฒนธรรมที่ใช้จัดกิจกรรมทางศิลปะและประเพณีในช่วงโอกาสพิเศษ

• ตั้งอยู่ในเขตมหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา (อาคาร 10) สามารถเดินทางโดยรถส่วนตัว และรถสาธารณะที่วิ่งผ่านมหาวิทยาลัยฯ

• ตรวจสอบวันหยุดราชการ/มหาวิทยาลัย: เนื่องจากพิพิธภัณฑ์เปิดตามเวลาราชการ (จันทร์-ศุกร์) และอยู่ในพื้นที่มหาวิทยาลัย ควรตรวจสอบปฏิทินของมหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมาล่วงหน้า โดยเฉพาะช่วงเทศกาลหรือช่วงสอบ อาจมีประกาศปิดทำการเป็นกรณีพิเศษ

• การเข้าชมแบบกลุ่ม: หากเดินทางมาเป็นกลุ่มใหญ่ (20 คนขึ้นไป) ควรโทรศัพท์แจ้งเจ้าหน้าที่ล่วงหน้า เพื่อให้สำนักฯ สามารถเตรียมวิทยากรบรรยาย หรืออำนวยความสะดวกในการจัดห้อง/พื้นที่ได้

• การแต่งกาย: เนื่องจากเป็นสถานที่ราชการและแหล่งเรียนรู้เชิงวัฒนธรรม ควรแต่งกายสุภาพเรียบร้อย แต่เน้นที่ ความคล่องตัว เพราะต้องเดินชมการจัดแสดงหลายส่วน

• เน้นอาคาร 10 ชั้น 2: จุดหมายหลักคือ พิพิธภัณฑ์เมืองนครราชสีมา ที่ตั้งอยู่บนชั้น 2 ของอาคาร 10 ซึ่งเป็นโซนจัดแสดงถาวร ใช้เวลาในการชมประมาณ 1.5 - 2 ชั่วโมง โดยละเอียด

• สำรวจลานวัฒนธรรม: บริเวณด้านหน้าอาคาร 10 มักใช้เป็น ลานกิจกรรมทางวัฒนธรรม หากมีโอกาสมาในช่วงที่มีงานเทศกาลหรือกิจกรรมของมหาวิทยาลัย จะได้ชมการแสดงศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่น เช่น เพลงโคราช หรือการรำพื้นบ้าน

• อาหารและเครื่องดื่ม: บริเวณรอบมหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมามี ร้านอาหารและคาเฟ่ราคาไม่แพง ให้เลือกหลากหลาย สามารถแวะรับประทานอาหารกลางวันได้สะดวกก่อนหรือหลังเข้าชม

ค่าเข้าชม:

• เปิดให้เข้าชมฟรี สำหรับประชาชนทั่วไป

เวลาเปิดปิดทำการ:

• เปิดให้บริการ วันจันทร์ - วันศุกร์ ตั้งแต่เวลา 09.00 น. - 15.00 น. (ปิดให้บริการ ในวันเสาร์-อาทิตย์ และวันหยุดนักขัตฤกษ์ หรือวันหยุดตามประกาศของมหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา)