เขตวังเมืองกำแพงเพชร สระมน (Kamphaeng Phet Ancient Palace Area / Sra Mon) เป็น โบราณสถานขนาดใหญ่ ที่ตั้งอยู่เกือบติด กำแพงเมืองด้านทิศเหนือ ของเมืองกำแพงเพชร

สันนิษฐานว่าเป็น เขตวังหลวงหรือที่ประทับของชนชั้นปกครอง เมืองกำแพงเพชรในสมัยสุโขทัยและอยุธยา (พุทธศตวรรษที่ 19–24)

ผังของพื้นที่วังมีลักษณะเป็น รูปสี่เหลี่ยม มีกำแพงดินเป็นแนวเขต และมีคูน้ำล้อมรอบถึงสามด้าน

ภายในเขตกำแพงมี สระมน ซึ่งเป็น สระน้ำขนาดใหญ่ตั้งอยู่ตรงกลาง
ใช้เพื่อสนับสนุน พระราชกิจ และเป็น แหล่งน้ำสำคัญของผู้อยู่อาศัยในวัง

แม้ว่าสิ่งก่อสร้าง ปราสาทราชฐาน จะไม่มีเหลือให้เห็นแล้ว
แต่หลักฐานทางโบราณคดีที่ขุดค้นพบได้แก่ เศษเครื่องปั้นดินเผา, เครื่องใช้โลหะ และโครงสร้างฐานรากของอาคาร
ซึ่งแสดงให้เห็นถึง ร่องรอยการอยู่อาศัยที่ต่อเนื่องยาวนาน และ ความเจริญทางวัฒนธรรมของเมืองกำแพงเพชรในยุคนั้น

การศึกษาผังเมืองและแนวคันดิน–คูน้ำรอบสระมนเผยให้เห็นถึง การวางผังเมืองแบบยุคโบราณ
ที่เน้น ความมั่นคงและการจัดการทรัพยากรน้ำอย่างชาญฉลาด
การล้อมรอบด้วยคูน้ำถึงสามด้านและการมีสระน้ำขนาดใหญ่ตรงกลาง
สะท้อนถึง ความสำคัญของพระราชวังในฐานะศูนย์กลางอำนาจและการบริหารเมือง

ในช่วงเวลาต่อมา สระมนยังคงเป็นจุดศูนย์กลางของเมือง
แม้จะมีการเปลี่ยนแปลงการปกครองและยุคสมัย
โบราณสถานแห่งนี้ช่วยให้นักวิชาการและนักท่องเที่ยวเข้าใจ ชีวิตประจำวันของชนชั้นปกครอง, สถาปัตยกรรมโบราณ และความสัมพันธ์ระหว่างเมืองกับสายน้ำ

ปัจจุบัน สระมนเป็นหนึ่งในสถานที่ที่นักท่องเที่ยวสามารถเดินชม, ถ่ายภาพ และเรียนรู้ประวัติศาสตร์เมืองกำแพงเพชรได้อย่างใกล้ชิด
ภายในบริเวณยังมี ป้ายข้อมูลและเส้นทางศึกษาธรรมชาติ
ที่ช่วยให้ผู้เยี่ยมชมเข้าใจ บริบทประวัติศาสตร์และความสำคัญของโบราณสถาน
ทำให้สระมนเป็นหนึ่งใน จุดเด่นที่สำคัญของอุทยานประวัติศาสตร์กำแพงเพชร ซึ่งได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลก

โดยรถยนต์ส่วนตัว:

• จากตัวเมืองกำแพงเพชร ให้ใช้เส้นทางไปยัง อุทยานประวัติศาสตร์กำแพงเพชร

• ขับตรงไปตามถนนหลักจนถึง ประตูเมืองโบราณด้านทิศเหนือ

• เมื่อเข้าสู่เขตกำแพงเมือง สระมนจะอยู่ทางทิศเหนือของวัดพระแก้วและวัดพระธาตุ

• สามารถจอดรถได้ในพื้นที่จอดรถของอุทยาน จากนั้น เดินต่อไปยังสระมน เพียงไม่กี่ร้อยเมตร

• จากตัวเมืองใช้เส้นทาง ถนนกำแพงเพชร–นครชุม ผ่าน สะพานแม่น้ำปิง ข้ามไปยังฝั่งตะวันตก แล้วเข้าสู่เขตกำแพงเมือง จากนั้นเดินไปยังสระมน

โดยรถสาธารณะ/รถสองแถว:

• สามารถขึ้นรถสองแถวหรือรถแท็กซี่จากตัวเมืองกำแพงเพชรไปยัง อุทยานประวัติศาสตร์กำแพงเพชร

• แจ้งคนขับให้ไปส่งที่ วัดพระแก้ว หรือ ประตูเมืองด้านทิศเหนือ

• จากจุดนี้ เดินประมาณ 5–10 นาที ก็ถึง สระมน

โดยจักรยาน/เดินเท้า:

• สำหรับนักท่องเที่ยวที่พักในตัวเมืองกำแพงเพชร สามารถ ปั่นจักรยานหรือเดิน เข้าไปยังเขตกำแพงเมืองได้

• ภายในเขตกำแพงเมืองสามารถ เดินชมรอบ ๆ สระมน, วัดพระแก้ว และวัดพระธาตุ ได้สะดวก

• แนะนำเส้นทางต่อเนื่อง: วัดพระแก้ว → สระมน → วัดพระธาตุ

• จุดเชื่อมโยง: สระมนเป็นจุดสำคัญที่เชื่อมโยงระหว่าง ศาลหลักเมือง, วัดพระแก้ว และวัดพระธาตุ

• มรดกโลก: เป็นส่วนหนึ่งของ "เมืองประวัติศาสตร์สุโขทัยและเมืองบริวาร"

• การสังเกต: ให้สังเกต แนวคันดินและคูน้ำ เพื่อจินตนาการถึงขอบเขตและความยิ่งใหญ่ของพระราชวังโบราณ

• พาหนะ: ควร เดินหรือปั่นจักรยาน เพราะพื้นที่ในเขตกำแพงเมืองไม่ไกลเกินไปสำหรับการปั่นสำรวจ

ค่าเข้าชม:

สระมนเป็นส่วนหนึ่งของอุทยานประวัติศาสตร์กำแพงเพชร

• คนไทย: 20 บาท

• ชาวต่างชาติ: 100 บาท

เวลาเปิด–ปิด:

• เปิดทำการ: ทุกวัน

• เวลาทำการ: 08:00 น. – 17:00 น. (ตามเวลาทำการของอุทยานประวัติศาสตร์กำแพงเพชร)